Giáo dục

Cô giáo Tày dạy tiếng Việt cho trẻ Cờ Lao bằng tiếng Mông

Thứ năm, 20/12/2012 - 08:33

Vừa trở về sau chuyến thị sát ở Lai Châu, phát biểu tại cuộc họp của Hội đồng Dân tộc ngày 18/12, Uỷ viên Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Chu Lé Chừ đưa ra thông tin cảnh báo: Trong 10 năm qua, dân tộc Ngái đã giảm 2.000 dân.

Năm 1999, số người Ngái còn hơn 4.000 người và giờ chỉ còn hơn 1.000.

Nguy cơ tuyệt chủng

Nhưng người Ngái chỉ là một trong 3 dân tộc đang tụt giảm dân số trầm trọng. Là thành viên Chính phủ thực hiện nghĩa vụ giải trình việc thực hiện các chính sách đối với các dân tộc rất ít người, tuy nhiên, Bộ trưởng Giàng Seo Phử dẫn trường hợp dân tộc Ơ Đu (ở Tương Dương, Nghệ An) nêu câu chuyện thực tế “chỉ có 371 người”. Mà “mấy năm vừa rồi, chỉ thêm được 2 người”. “Nếu không có chính sách hợp lý, dân tộc này sẽ bị tuyệt chủng, sẽ không còn tên trên bản đồ”- ông đưa ra cảnh báo.

Báo cáo của Chính phủ cũng như thẩm tra của Hội đồng Dân tộc đưa ra những thực tế đau lòng. Đó là tuổi thọ bình quân chỉ 55-65, thấp rất xa so với cả nước (75 tuổi). Đó là tỉ lệ suy dinh dưỡng lên tới 35%, tỉ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh tới 400% bình quân cả nước. Đó là tỉ lệ tảo hôn và hôn nhân cận huyết có dân tộc lên tới 80%.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Ksor Phước thì nói tới việc “báo động đỏ” trước 7 vấn đề bức xúc: Đời sống khó khăn với 3 thiếu: Thiếu đất, thiếu nước, thiếu đói. Tỉ lệ hộ nghèo, theo chuẩn mới, dự tính nhiều nhóm lên tới 90-100%. Dân trí thấp. Tỉ lệ học sinh trung học phổ thông với các dân tộc lần lượt là: Người Lự: 0,6%; Lô Lô 0,9%; Chứt 0,5%; Phù Lá 1,8%... Riêng dân tộc Chứt, nhóm Rục, A Rem hiện không có học sinh THPT.

Sự yếu kém về trình độ của cả cán bộ lẫn người dân có nhiều nguyên nhân, nhưng có một nguyên nhân chủ quan thuộc về những người thực thi chính sách. Đó là câu chuyện mà một vị đại biểu Quốc hội đã nói tới: Cô giáo người Tày dạy tiếng Việt cho trẻ em Cờ Lao bằng tiếng Mông.

Tiền chi cho phát triển miền núi không ít nhưng đến nay, rất nhiều nơi việc học vẫn như thế này.

Đưa bác sĩ về vùng sâu, kéo trẻ em dân tộc đến trường

Phát biểu giải trình, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến thừa nhận tình trạng “suy thoái giống nòi, tảo hôn, sinh nhiều sống ít”. Tuy nhiên, bà nói rõ là Chính phủ không hạn chế việc sinh đẻ ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số rất ít người và kể cả vùng đảo ưu tiên giữ dân như Cô Tô, Trường Sa, Côn Đảo...

Theo bộ trưởng, hiện cán bộ y tế cơ sở được phụ cấp 70%. Lương khoảng 5,5- 6 triệu. Bộ sẽ tiếp tục phát triển lực lượng cô đỡ thôn bản, liên tục luân chuyển cán bộ với thời hạn từ 6 tháng đến 1 năm và tranh thủ mọi nguồn vốn ODA cho y tế vùng cao, vùng sâu, vùng xa.

Bộ trưởng Bộ GDĐT Phạm Vũ Luận cũng cho biết từ 2007-2008, bộ đã đưa các cháu dân tộc đặc biệt ít người về nuôi dạy từ bé tại các cơ sở của Bộ. Đến 2011, đã có 115 cháu về học ở trường vùng cao Việt Bắc. Nếu tốt nghiệp phổ thông thì 90% các cháu vào ĐH, CĐ, trong đó 10% đỗ thẳng.

Buổi giải trình đã đi tới một đề xuất, đó là tăng cường các hoạt động chất vấn, giải trình trước Quốc hội liên quan đến việc thực hiện các chính sách này.

Thụ hưởng chính sách là rất thấp

Thấp và không đủ cải thiện khó khăn là những nhận xét của Hội đồng Dân tộc đối với việc thực thi các chính sách, dù tiền đầu tư không ít. Ví dụ được đưa ra là Lai Châu: Trong 12 năm, các xã có đồng bào Mảng, Cống, La Hủ ở Lai Châu đã được đầu tư gần 94.000 tỉ đồng. Tuy nhiên, thực trạng là “giao thông chỉ mở tuyến”; nhà thì chỉ được “hỗ trợ phần mái cứng”; khai hoang ruộng nước chỉ được 5 triệu đồng/ha; hỗ trợ nước sạch chỉ đủ “mua dụng cụ chứa nước”. Tái định canh định cư, chỉ bố trí được 17% nhu cầu thực tế. Vay ưu đãi chỉ đủ tiền cho 1/5 số hộ có nhu cầu.

Theo Báo Lao Động