Không thể chỉ dựa vào chuyên môn

Chuẩn GVTH sẽ là những nấc thang nghề hiện có ý nghĩa định hướng cho sự phấn đấu của GV, đồng thời là chuẩn mực định hướng dư luận xã hội đối với nghề dạy học, người GV. Bởi ý nghĩa to lớn đó, chuẩn GVTH không nên chỉ bó hẹp trong công việc của những người chuyên hoạch định và thực thi các chính sách về giáo dục mà cần có cuộc phát động rộng rãi để toàn xã hội cùng quan tâm, góp ý. Khi đó, chuẩn GVTH sẽ có sức sống hơn trong đời sống xã hội.

Với đặc điểm là một nước nông nghiệp với hơn 80% dân cư ở địa bàn nông thôn và miền núi, trường tiểu học mang tính cộng đồng cao hơn cả.Trong thực tế, có những vấn đề về giá trị nhân cách của người GVTH được định đoạt bởi dư luận xã hội chứ không phải chỉ bó hẹp trong phạm vi nghề nghiệp.

Ở phần lớn các trường tiểu học hiện nay, trường lớp do dân làm, các chủ trương xã hội hoá giáo dục do dân bàn và thực hiện, thầy cô giáo cũng chính là cô dì cậu mợ cùng sinh sống trong thôn xóm, dạy dỗ HS như dạy con cháu mình. Họ vừa là trí thức của địa phương, vừa là thành viên của cộng đồng, được hưởng mọi ân nghĩa của làng đồng thời phải có bổn phận của một bản dân.

Các quan niệm về các mối quan hệ truyền thống của cư dân nông nghiệp Việt Nam như tình làng nghĩa xóm, họ tộc, phong tục tập quán làng… có sức chi phối rất lớn, có ý nghĩa định giá đối với người GVTH. Ở đó, phẩm chất của người GVTH được người dân nhìn nhận bằng những phạm trù đạo đức của cộng đồng, nơi họ sinh sống.

Anh có thể là GV giỏi, chiến sĩ thi đua, tôi không cần biết nhưng anh phải được cộng đồng, họ tộc thừa nhận. Chỉ cần anh sống trái với “cách” của láng giềng, sẽ bị chê cười và hậu quả là mọi giá trị nghề nghiệp của anh coi như “vứt”. Vì họ hàng, láng giềng của GVTH cũng chính là phụ huynh, HS của họ nên dư luận xã hội trở nên hết sức nghiệt ngã khi họ không được mọi người ủng hộ. Ngược lại, họ sẽ được cộng đồng tôn vinh, ủng hộ và che chở khi họ biết gắn lợi ích nghề nghiệp với lợi ích cộng đồng.

Từ những đặc điểm trên của nghề dạy học tiểu học, chuẩn GVTH nên chăng cần cụ thể thêm trong tiêu chuẩn phẩm chất đạo đức về đạo đức lối sống, phải được cộng đồng thừa nhận và được dư luận đồng tình cao. Khi đó, chuẩn GVTH mới mang tính xã hội và có sức sống trong xã hội.

Theo Thế Sơn

GD&TĐ