Hơn 91.000 tỷ đồng để di dời các ĐH, CĐ ra khỏi nội thành

(Dân trí) - Theo tính toán của Bộ GD- ĐT, để di dời các trường ĐH, CĐ ra khỏi nội thành đối với Hà Nội, cần khoảng 44.800 tỷ đồng (tương đương 2 tỷ 240 triệu USD), đối với TPHCM cần khoảng 47.000 tỷ đồng (tương đương 2 tỷ 300 triệu USD).

Hôm nay 7/6, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân chủ trì hội nghị trực tuyến về quy hoạch mạng lưới các trường ĐH, CĐ dạy nghề và kế hoạch di dời các trường ĐH, CĐ ra ngoại thành Hà Nội và TPHCM.
 
Hơn 91.000 tỷ đồng để di dời các ĐH, CĐ ra khỏi nội thành - 1
Sẽ giảm khoảng 320.000 sinh viên nội thành ra vùng quy hoạch. (Ảnh: Việt Hưng)

Giảm mật độ sinh viên trong nội thành

Quy hoạch xây dựng hệ thống các trường ĐH, CĐ, vùng thủ đô Hà Nội và vùng TPHCM nhằm thiết lập đầu bài để thực hiện mục tiêu lớn của Chính phủ, giai đoạn tới năm 2020 cả nước đạt 4,5 triệu sinh viên theo Quyết định số 121/2007 của Chính phủ và từng bước thực hiện chủ trương và Định hướng phát triển không gian vùng Thủ đô Hà Nội và vùng TPHCM đã được Chính phủ thông qua.

Do vậy, về kế hoạch di dời các trường ĐH, CĐ ra ngoài nội thành Hà Nội và TPHCM, Bộ Xây dựng kiến nghị với Chính phủ 3 tiêu chí di dời: Các trường có vị trí nằm trong khu vực nội thành thành phố; trường không đáp ứng chỉ tiêu sử dụng đất dưới 25m2/SV (không kể diện tích công trình thể chất và ký túc xá); dưới 45m2/SV (bao gồm công trình thể chất và ký túc xá). Trường hợp đáp ứng được chỉ tiêu sử dụng đất/sinh viên nhưng quy mô diện tích khuôn viên hiện có không dưới 2ha; hạ tầng trong trường không đảm bảo diện tích các công trình về thể chất theo quy chuẩn, tiêu chuẩn hoặc hạ tầng ngoài trường không đảm bảo hoặc gây ảnh hưởng đến sự quá tải của hạ tầng đô thị.
 
Về phía Bộ GD-ĐT, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga cho biết, từ năm 2011 sẽ không tiếp nhận hồ sơ thành lập mới hoặc nâng cấp cơ sở đào tạo ĐH, CĐ trong nội thành TP Hà Nội và TPHCM.

Tại Hà Nội sẽ giảm mật độ SV trong nội thành Hà Nội giảm từ 478.856 SV năm 2011 xuống còn khoảng 150.000 SV vào năm 2030. Như vậy, giảm 2/3 tổng số sinh viên ĐH, CĐ đang học ở các cơ sở đào tạo trong nội thành hiện nay ra các khu quy hoạch và theo đó, cần giảm khoảng 320.000 SV, tương đương với số trường cần phải di dời là khoảng 40 trường.

Tương tự, tại TPHCM số trường di dời cũng sẽ khoảng 40 trường. Giảm mật độ SV đại học từ 516.544 năm 2011 xuống còn khoảng 170.000 SV vào năm 2030. Theo đó, 2/3 tổng số sinh viên ĐH, CĐ đang học ở các sở đào tạo trong nội thành hiện nay ra các khu quy hoạch.

Về tiêu chí lựa chọn các trường thuộc diện di dời, đồng nhất với ý kiến của Bộ Xây dựng. Theo Bộ GD-ĐT là những trường ĐH, CĐ có vị trí nằm trong khu vực nội thành thành phố có các ngành/nghề đào tạo chủ yếu không bao gồm lĩnh vực đào tạo năng khiếu nghệ thuật, âm nhạc, mỹ thuật và các ngành năng khiếu đặc thù khác với quy mô tuyển sinh đào tạo hàng năm ít.

Các trường ĐH, CĐ không thuộc đối tượng là các công trình văn hóa, khoa học, lịch sử và truyền thống cách mạng cần được lưu giữ, bảo tồn, bảo quản và tôn tạo. Trường ĐH, CĐ có hạ tầng trong trường không bảo đảm diện tích các công trình về thể chất theo quy chuẩn và tiêu chuẩn và hạ tầng bên ngoài nhà trường không đảm bảo, hoặc gây ảnh hưởng đến sự quá tải của hạ tầng đô thị…

Với TPHCM, tiêu chí các trường thuộc diện di dời tương tự như trên và có thêm 2 tiêu chí nữa là trường ĐH,CĐ đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch xây dựng; trường ĐH, CĐ có từ 2 cơ sở đào tạo trong nội thành trở lên.

Cần hơn 91.000 tỷ đồng để di dời các trường

Về đất đai để di dời các trường, theo Bộ GD-ĐT, TP Hà Nội sẽ cần tối thiểu khoảng 3.500 ha, TPHCM cần 1.750 ha cho việc di dời các trường ĐH, CĐ.

Bộ GD-ĐT đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành phê duyệt quy hoạch đất đai cho các khu ĐH tập trung ở vùng thủ đô, vùng TPHCM và các vùng kinh tế trọng điểm để triển khai xây dựng các trung tâm nghiên cứu khoa học, đào tạo chất lượng cao.

Đặc biệt về tài chính, theo tính toán của Bộ GD- ĐT để di dời các trường ĐH, CĐ. Đối với Hà Nội, cần khoảng 44.800 tỷ đồng (tương đương 2 tỷ 240 triệu USD), đối với TPHCM, cần khoảng 47.000 tỷ đồng (tương đương 2 tỷ 300 triệu USD); bình quân 50 - 60 triệu USD/trường; trường hợp phải đền bù giải phóng mặt bằng khái toán này sẽ tăng gấp đôi.

Theo Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga, trước mắt, giai đoạn 2011 - 2015, mỗi thành phố sẽ thí điểm di dời 5 trường với nhu cầu vốn khoảng 600 triệu USD (300 triệu USD/1 thành phố). Nếu tính cả chi phí giải phóng mặt bằng sẽ tăng lên 1.200 USD.

Giai đoạn 2015-2020 mỗi thành phố sẽ di dời tiếp khoảng 10 đến 15 trường. Nhu cầu vốn theo phương án di chuyển 10 trường/1 thành phố cần khoảng từ 1.200 triệu USD (600 triệu USD/1 thành phố nếu không phải giải phóng mặt bằng) hoặc 2.400 triệu USD (1.200 triệu USD/1 thành phố nếu tính cả chi phí đền bù giải phóng mặt bằng)... Giai đoạn 2020-2030 sẽ di dời các trường còn lại.
 
Bộ GD-ĐT cũng đề xuất sử dụng cơ sở cũ trong nội thành theo nguyên tắc phù hợp với định hướng phát triển không gian của đô thị. Ưu tiên sử dụng cho mục tiêu giáo dục và đào tạo như chuyển đổi công năng xây dựng cơ sở cho giáo dục mầm non và giáo dục phổ thông. Hoặc tái cơ cấu sử dụng đất; 30% diện tích đất dành cho cây xanh và công trình hạ tầng kỹ thuật; 70% diện tích đất dành cho các trường phổ thông, công trình thương mại, dịch vụ, không bố trí công trình nhà ở.

Giữ lại các trường đại học có truyền thống lịch sử

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân đề nghị Bộ GD-ĐT và Bộ Xây dựng tiếp tục hoàn thiện báo cáo quy hoạch mạng lưới theo hướng chi tiết hơn, chậm nhất 20/6 trình Thủ tướng Chính phủ.

Phó Thủ tướng giao Bộ GD-ĐT tiếp tục bàn bạc với UBND TP Hà Nội và TPHCM về tiến độ di dời, nhưng không nên kéo dài tới 2030 mà chậm nhất chỉ đến năm 2025.

Đặc biệt, Phó Thủ tướng đồng ý về nguyên tắc giữ lại các trường đại học lớn có truyền thống lịch sử với kiến trúc đẹp trong nội đô của 2 thành phố.

Trước 10/7, Bộ Xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ quy hoạch xây dựng các trường ĐH, CĐ thuộc thành phố Hà Nội và TPHCM.

Hồng Hạnh - Quang Phong