Lớp học... không nói chuyện tiền

Đó là lớp học của thầy giáo Hà Cảnh Lượm ở làng La Chữ (huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên - Huế) - người hai lần đậu đại học nhưng không thể bước chân vào giảng đường.

20 năm qua từ lớp học này đã có vài trăm học sinh đỗ đại học. Nhiều học sinh đoạt giải trong các kỳ thi cấp tỉnh, cấp quốc gia  môn Toán cũng được luyện từ “lò” của thầy...

Thầy Lượm có số phận không may mắn. Sau ngày giải phóng, từ TPHCM cậu bé Lượm theo cha về Huế để tiếp tục con đường học vấn. Cậu là người đỗ đầu trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 tại một trường danh tiếng ở Huế.

Suốt ba năm học phổ thông, Lượm luôn đạt thành tích xuất sắc. Năm 1978, Lượm vui mừng nhận được giấy báo trúng tuyển vào khoa Toán trường Đại học Tổng hợp Huế. Nhưng cậu không thể bước vào được cổng trường đại học vì một lí do trớ trêu: Thiếu cân.

Rồi nỗi buồn cũng qua đi. Lượm cũng phải đối mặt với gánh nặng cơm áo. Cậu thư sinh hôm qua, giờ phải  vác cuốc ra đồng, vắt bùn đổi lấy bát cơm. Phần thương con, phần cảnh đói rét, mẹ Lượm đổ bệnh nặng. Mỗi ngày, anh phải đi bộ gần hai mươi cây số, gùi về mấy bó củi đổi tiền mua thuốc cho mẹ.

Một thời gian sau, lãnh đạo xã Hương Chữ mời anh làm kế toán hợp tác xã nông nghiệp. “Làm được  mấy năm thì mẹ tôi đổ bệnh. Thương vợ phải gánh vác việc đồng áng sớm hôm nên tôi xin nghỉ việc”.

Nhưng bi kịch của gia đình không dừng lại ở đó. Vợ thầy đột ngột ra đi vì bị điện giật. Ông giáo Lượm thay vợ gánh luôn phần việc hàng ngày nuôi 4 con nhỏ  ăn học.

Chúng tôi đến nhà thầy vào buổi chiều cuối đông. Bên trong  nhà, hai chiếc ghế băng nối dài, sáu cậu học trò giỏi toán lớp 9 đang “luyện” để ngày mai lên đường thi học sinh giỏi huyện Hương Trà.

Thầy kể: “Hồi đó tôi chẳng có ý định dạy học. Nhưng thấy mấy đứa cháu học yếu quá nên không đành. Biết  là không có bằng cấp nhưng tôi thừa sức để dạy cho bọn trẻ”. 

Không ngờ, kiến thức của cậu học trò giỏi toán nức tiếng khắp vùng năm xưa lại thuyết phục và có hiệu quả đối với học sinh đến như vậy.

Từ đó, năm nào những lớp học  của thầy cũng có học sinh đoạt giải học sinh giỏi các cấp huyện, tỉnh. Tiếng lành đồn xa, nhiều bậc phụ huynh đem con tầm sư học chữ. Nhiều giáo viên, cán bộ ở các xã được mệnh danh là vùng “đất học” như Hương Chữ, Hương An... cũng đem con đến nhờ “đồng nghiệp” truyền cho kiến thức.

Đa số những học sinh đã qua lớp của thầy Lượm đều đỗ vào các trường đại học, hay chí ít cũng học cao đẳng, trung cấp và có việc làm ổn định. Mới đây, thầy nhận được tin vui, cậu học trò  Phan Thanh Dương đoạt huy chương bạc Olympic môn Toán khu vực miền Trung - Tây Nguyên.

Đã gần 20 năm làm ông giáo làng, không bao giờ thầy Lượm dám nhận mình là thầy. Ấy thế nhưng cứ đến các ngày lễ, tết các thế hệ học trò lại kéo nhau về tạ ơn thầy giáo. 4 đứa con trai không phụ lòng cha. Năm trước cậu con trai đầu của thầy được nhận học bổng du học ở Nga.

Điều đặc biệt ở những lớp học này là thầy và trò không bao giờ nói với nhau chuyện học phí. Thầy không màng đến chuyện tiền bạc. Học sinh tùy tâm của mình, người nhiều kẻ ít, không có cũng chẳng sao.

Theo Hữu Khá
Tiền Phong