Cha mẹ phải là người thầy đầu tiên

(Dân trí) - Tình trạng quan hệ tình dục sớm, “quần hôn”, trao đổi bạn tình trong giới trẻ hiện nay đang khiến những người lớn không khỏi lo lắng. Phải chăng chúng ta đã tạo ra một lỗ hổng quá lớn trong giáo dục giới tính (GDGT)? Bài phỏng vấn sau với TS. Tâm lý Trương Thị Bích Hà có thể sẽ khiến nhiều người phải nghiêm túc nhìn nhận lại.

Xin được bắt đầu buổi trò chuyện bằng một thông tin: Theo thống kê mới đây từ Google thì Việt Nam là nước có số câu lệnh tìm kiếm chứa từ “sex” nhiều nhất trên thế giới. Chị nghĩ sao về điều này?

 

Đó là một biểu hiện hoàn toàn bình thường. Chúng ta đang sống trong một môi trường văn hoá mở và chúng ta chỉ đang tìm cách nhìn nhận mọi thứ tự nhiên, đúng bản chất hơn thôi.

 

Vậy tại sao trong nhà trường lại chưa có một bộ môn riêng về GDGT?

 

Đó là một thiếu sót của Bộ giáo dục!

 

Nếu bây giờ Bộ giáo dục có ý định xây dựng một chương trình GDGT, theo chị, nó sẽ bao gồm những nội dung gì?

 

Xin bật mí là tôi vừa hoàn thiện một khung chương trình GDGT và đầu tháng 1 này sẽ bắt đầu triển khai tại trường THCS Dream House.

 

Toàn bộ chương trình gồm 8 buổi, trong đó có những nội dung về đặc điểm tâm sinh lý vị thành niên cung cấp cho các em nhận thức tình dục và kĩ năng tự bảo vệ khi bị xâm hại.

 

Ở lứa tuổi này, tôi sẽ đi sâu hơn về tâm lý tình cảm và cách ứng xử trong những mối quan hệ gia đình, nhà trường, bạn bè. Cuối chương trình sẽ là một buổi dành riêng để trao đổi, toạ đàm với phụ huynh học sinh.

 

Còn lứa tuổi từ cấp III trở đi?

 

Theo tôi chúng ta nên thẳng thắn nói sâu hơn về hành vi tình dục, kiến thức tình dục, tình dục an toàn và tình dục an toàn hơn.

 

Trong chương trình GDGT chị có dành riêng một buổi cho phụ huynh học sinh. Phải chăng không chỉ có học sinh thiếu kiến thức về giới tính mà cả cha mẹ các em cũng đang thiếu kiến thức, kĩ năng để định hướng cho con cái mình?

 

Gia đình là cái nôi đầu tiên, và để cha mẹ có thể trở thành những thầy cô giáo đầu tiên giáo dục, tư vấn, sẻ chia với các em thì cha mẹ cũng phải có kiến thức, kiến thức tâm lý, sinh lý và cả tình dục nữa. Các bạn trẻ khi chuẩn bị bước vào đời sống hôn nhân nên qua một lớp đào tạo để sau này có kiến thức nuôi dạy con cho tốt. Điều này ở các nước phát triển đã thực hiện từ rất lâu rồi. 

 

Ở trung tâm tư vấn của chị có những lớp như thế không?

 

Website www.tamly.vn của chúng tôi hiện đang xây dựng một chuyên mục kết bạn, là nơi các bạn trẻ gặp gỡ, giao lưu. Chúng tôi sẽ mở những lớp đào tạo về “tiền hôn nhân”. Hi vọng mô hình này sẽ sớm lan toả ra xã hội.

 

So với gia đình, nhà trường, dường như truyền thông đang tỏ ra xông xáo và mạnh tay hơn cả?

 

Thực ra cũng chưa có một nghiên cứu nào để kết luận như vậy. Nhưng hiện nay cứ 100 ca gọi đến trung tâm xin tư vấn thì có đến 90 ca hỏi về vấn đề tình dục. Một bạn gái lỡ mang thai có khi gia đình, bạn bè không biết mà chỉ những nhà tư vấn biết để trấn an, định hướng và buộc lòng chúng tôi phải cung cấp cho các bạn những địa chỉ tin cậy để giải quyết.

 

Nhưng môi trường truyền thông quá rộng mở, trong đó có cả những web đen, blog bẩn… liệu có bao nhiêu bạn trẻ biết gạn lọc kiến thức cho mình?

 

Đó cũng là điều khiến giới truyền thông luôn phải đau đầu nhưng đừng dồn hết trách nhiệm cho họ. Một mình truyền thông không đủ sức. Đã đến lúc gia đình và nhà trường phải thay đổi lại nhận thức để giúp các bạn trẻ biết cách đưa ra những quyết định có trách nhiệm với tình dục.

 

Nên hiểu “những quyết định có trách nhiệm” là thế nào thưa chị?

 

Là tình dục an toàn và tình dục an toàn hơn, tức là có sử dụng những biện pháp tránh thai và tránh bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.

 

Đó còn phải là trách nhiệm với người bạn tình của mình. Nhân loại đã mất một hành trình dài để đến được với chế độ một vợ - một chồng. Chỉ động vật mới có kiểu tập thể, “nhảy mái”. Quần hôn cũng đã thuộc về xã hội nguyên thủy rồi. Tình dục đúng là nhu cầu bản năng nhưng hãy thưởng thức nó theo cách văn minh.

 

Kĩ năng từ chối, kĩ năng nói không - là một chuyên gia tâm lý, chị thường tư vấn cho các bạn trẻ như thế nào?

 

Trước tiên đừng hiểu kỹ năng ở đây như kỹ năng trong thao tác kỹ thuật. Khi có hiểu biết, có kiến thức, tự các bạn sẽ biết cân nhắc giữa cái được và mất để đưa ra quyết định. Kỹ năng sẽ tự hình thành.

 

Xin cảm ơn chị!  

Thái Linh

(Thực hiện)