Cha mẹ hãy cho phép con được thất bại

Facebook của tôi có đông bạn bè làm giáo viên cấp 3. Các bạn đồng loạt đăng ảnh lớp học với nụ cười rạng rỡ của học trò hoặc link bài hát chiến thắng và quan trọng nhất là những lời nhắn nhủ, chúc học trò thành công, thi đỗ Đại học. Trước kỳ thi quan trọng nhất đời học sinh, tất cả thầy cô, bố mẹ và gia đình các em đều mong mỏi, kỳ vọng con em mình sẽ đạt kết quả cao nhất sau hành trình 12 năm đèn sách, mở ra một tương lai tốt đẹp, làm vẻ vang gia đình dòng họ.

Nhưng có một sự thật hiển nhiên là cánh cổng trường Đại học không chào đón tất cả các em. Chỉ những em có năng lực thực sự, học lực tốt, thi cử bình tĩnh tự tin mới giành được tấm vé đỗ Đại học. Sẽ có rất nhiều em chỉ đủ điểm đỗ tốt nghiệp THPT, đỗ vớt trường Đại học tốp dưới, thậm chí trượt toàn bộ nguyện vọng đăng ký Đại học. Với những em được gia đình đặt kỳ vọng quá lớn, thi trượt Đại học thực sự là bi kịch, là thảm họa khiến các em gục ngã. Mỗi kỳ thi trôi qua, đều xảy ra một số trường hợp các em quẫn bách, tuyệt vọng tìm tới cái chết để giải thoát áp lực tâm lý nặng nề.

Phụ huynh quên mất một điều quan trọng không kém lời chúc các con đỗ đạt, thành công. Đấy là việc dạy các con đối mặt với thất bại, vượt qua thất bại và quý trọng bản thân, vào đời thành công có vô số con đường, chỉ cần các con có ý chí, bản lĩnh và sự kiên trì đi tới đích.

Có rất nhiều phụ huynh, thời đi học chỉ là học sinh bình thường nhưng lúc nào cũng bắt con phải học đạt danh hiệu, thành tích, thi cử phải đỗ đạt. Ước mơ của cha mẹ đặt cả lên vai các con, các con phải học không chỉ vì các con mà còn vì bố mẹ, vì gia đình, vì dòng họ, vì thầy cô, vì nhà trường. Phụ huynh phớt lờ hiện thực rằng mỗi năm, có hàng trăm nghìn cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp, phải giấu bằng để xin đi làm công nhân khu công nghiệp. Con học Đại học trở thành nỗi khao khát cháy bỏng của cha mẹ. Con thi trượt Đại học là nỗi nhục nhã của cả gia đình, bố mẹ muối mặt với người thân, hàng xóm, đồng nghiệp.

Tôi nghĩ, người lớn chúng ta chưa công bằng với các con. Phụ huynh chúng ta từng trải cuộc sống, thấu hiểu rằng cuộc sống không bao giờ dễ dàng, thành công và thất bại luôn song hành. Ngay cả công việc chúng ta đang làm lúc thịnh, lúc suy, có khi là mất việc, phá sản, trắng tay. Tại sao cha mẹ không dạy các con đối mặt với thất bại, chấp nhận thất bại và tìm cách vượt qua thất bại?

Ngay cả việc thi trượt Đại học đâu có gì quá to tát. Đó chỉ là thử thách ban đầu dành cho các con, rèn các con bản lĩnh để vượt qua vô số những khó khăn kế tiếp mà cuộc đời mỗi người đều phải trải qua. Khi các con 18 tuổi, các con cần hiểu rằng việc học tập là việc mỗi người phải duy trì suốt đời, không chỉ đơn thuần là bằng cấp, học hàm học vị mà là luôn học hỏi mọi người xung quanh, học từ nhiều nguồn tri thức khác nhau. Bất cứ một nghề nghiệp nào tạo ra thu nhập chân chính trong xã hội đều xứng đáng được mọi người trân trọng. Con tôi ngay từ bé, tôi đã nói cho con hiểu, bác bán cơm bình dân hay cô chủ quán bánh mỳ, cô thợ may lành nghề đều được tôn trọng giống như các thầy cô giáo, kỹ sư, bác sĩ. Nghề nghiệp nào, nếu mỗi người đều chăm chỉ lao động, chịu khó đổi mới sáng tạo, có thái độ tích cực thì đều có thu nhập ổn định.

Khi con thất bại, con rất cần cha mẹ động viên, khuyên nhủ và định hướng. Nhưng có rất nhiều phụ huynh không thể chấp nhận con thất bại. Cha mẹ chửi mắng, thất vọng, suy sụp vì con thi trượt. Thi trượt đại học trở thành nỗi ám ảnh khủng khiếp đối với tất cả các em học sinh lớp 12.

Nhưng cũng có không ít phụ huynh cởi mở, tâm lý “thoáng” với các con. Cha mẹ chấp nhận kết quả thi của con: Con đỗ đại học thì ăn mừng, lo tiền bạc đầu tư cho con; Con thi trượt thì hướng con vào trường cao đẳng dạy nghề, học xong đi làm công nhân; Con không đỗ đạt gì thì hướng con tìm việc làm như bán hàng, tiếp thị…

Khi con 18 tuổi, cha mẹ hãy cho con được là chính mình, dù con thành công hay thất bại, con cần có bản lĩnh để vượt qua khó khăn và thử thách, kiên trì theo đuổi ước mơ của bản thân.

Khi con 18 tuổi, con cần nhất là được cha mẹ tin tưởng và đồng hành, nhất là khi con thất bại.

Thanh Mai

(Thị trấn Đông Anh, Hà Nội)