1. Dòng sự kiện:
  2. Đại án Vạn Thịnh Phát

Đại án Vạn Thịnh Phát:

HĐXX chất vấn cựu Cục trưởng: Nhận 5,2 triệu USD 4 lần mà sao thụ động?

Hoài Thanh

(Dân trí) - "Nhận tiền 4 lần mà sao thụ động? Nếu không có ý thức nhận thì nhận lần đầu rồi đem trả, nhưng vẫn nhận lần 2, 3, 4", chủ tọa gay gắt với Đỗ Thị Nhàn.

Chiều 11/3, đại diện VKS xét hỏi bị cáo Trần Thị Mỹ Dung, cựu Phó Tổng giám đốc SCB; Đỗ Thị Nhàn (cựu Cục trưởng Cục thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước) và nhiều bị cáo khác để làm rõ thêm vai trò của họ liên quan đến đại án Vạn Thịnh Phát.

Bà Đỗ Thị Nhàn: Nhiều người nhận nhưng chỉ mình bị cáo bị truy tố tội Nhận hối lộ

Đại diện VKS đặt câu hỏi trong quá trình gặp gỡ trao đổi bàn bạc với bà Trương Mỹ Lan, bị cáo Đỗ Thị Nhàn nhận thức thế nào về vai trò của bà Lan với SCB. Bị cáo khai gặp bà Lan theo yêu cầu của Võ Tấn Hoàng Văn, đề nghị bà Lan bán bớt tài sản để trả nợ cho ngân hàng.

"Vì khi thanh tra thấy nợ của chủ đầu tư với ngân hàng rất lớn", bị cáo Nhàn nói và cho biết không biết bà Lan, chỉ thông qua Văn. Bà chỉ biết bà Trương Mỹ Lan là khách hàng lớn, chủ đầu tư của SCB. Lúc làm việc với SCB mới biết vai trò Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát rất lớn tại SCB.

Về câu hỏi khi ban hành kết luận thanh tra, bàn bạc với Trương Mỹ Lan bao nhiêu lần, bị cáo Nhàn trả lời gặp 2 lần. "Bị cáo không hề trao đổi với Trương Mỹ Lan là không đưa SCB vào kiểm soát đặc biệt" bị cáo Nhàn nói.

Bị cáo thừa nhận hành vi và số tiền như bản cáo trạng như truy tố, mong HĐXX xem xét bối cảnh khi thực hiện chức năng nhiệm vụ.

HĐXX chất vấn cựu Cục trưởng: Nhận 5,2 triệu USD 4 lần mà sao thụ động? - 1

Bị cáo Nhàn xác nhận 4 lần nhận tiền hối lộ, tổng cộng 5,2 triệu USD (Ảnh: Hải Long).

"Bị cáo nhận tiền của Võ Tấn Hoàng Văn hoàn toàn thụ động. Sau khi nhận tiền, để an toàn cho bản thân và gia đình, bị cáo tạm thời vi phạm pháp luật, nhận tiền rồi để trong góc nhà. Bị cáo liên hệ Văn trả tiền nhưng Văn không tới lấy. Làm việc cơ quan điều tra bị cáo đã tự động nộp. Bị cáo ăn năn hối cải. Lúc làm bị cáo không biết bị cáo sai, mong pháp luật khoan hồng", bà Đỗ Thị Nhàn khai và đặt câu hỏi nhiều người trong đoàn thanh tra cũng nhận tiền giống bị cáo nhưng chỉ mình bị cáo bị truy tố tội Nhận hối lộ.

Lúc này, HĐXX ngắt lời VKS và bị cáo Nhàn, chất vấn bị cáo với tư cách ban giám sát thanh tra Ngân hàng Nhà nước rằng, vì sao Tổng giám đốc Võ Tấn Hoàng Văn lại giao bị cáo đi gặp bà Trương Mỹ Lan để điều đình về tình trạng SCB? Chủ tọa cho rằng bị cáo cáo phải biết vai trò vị trí của Trương Mỹ Lan.

Về lời khai bà Nhàn cho rằng nhận tiện thụ động, chủ tọa hỏi bị cáo nhận tiền mấy lần, bị cáo Nhàn xác nhận lời khai trước đó là 4 lần, tổng cộng 5,2 triệu.

"Nhận tiền 4 lần mà sao thụ động? Nếu không có ý thức nhận thì nhận lần đầu rồi đem trả, nhưng vẫn nhận lần 2, 3, 4", chủ tọa gay gắt.

HĐXX phân tích các bị cáo khác cũng nhận tiền nhưng bà Nhàn nhận số tiền nhiều nhất. Còn VKS truy tố đúng hay sai HĐXX sẽ xem xét.

Thất vọng vì "đặt niềm tin sai" vào bà Trương Mỹ Lan

Chiều cùng ngày, đại diện VKS xét hỏi bị cáo Trần Thị Mỹ Dung, cựu Phó Tổng giám đốc SCB.

Bị cáo Trần Thị Mỹ Dung, cựu Phó Tổng giám đốc SCB cho biết, khi bà Trương Mỹ Lan cần tiền sẽ gặp và trao đổi với Dung. Sau đó, bà đưa tài sản đảm bảo để vay tiền tại SCB.

"Trong các cuộc gặp đó, Trương Huệ Vân thường xuyên có mặt không và vai trò của Vân là gì?", VKS hỏi.

"Gặp để nghe, có 1 số vấn đề bên SCB không xử lý được. Chị Lan chỉ đạo Vân thành lập các công ty để vay tiền", bị cáo Dung khai. Nữ bị cáo cho biết làm việc ở SCB từ vị trí nhân viên đến Phó Tổng giám đốc. Công việc bị cáo kế thừa lại từ Nguyễn Phương Hồng (đã chết trong quá trình điều tra).

Hồng là người hướng dẫn nộp hồ sơ vay, định giá, giải quyết nguồn tiền cho bà Trương Mỹ Lan.

"Trương Mỹ Lan cho rằng các bị cáo tại SCB tự tạo lập khoản vay, mượn tài sản đảm bảo của Trương Mỹ Lan, bị cáo thấy đúng hay không?", kiểm sát viên đặt câu hỏi. Lúc này bị cáo Dung xúc động, nghẹn ngào: "Sau mười mấy tháng gặp lại các đồng nghiệp, có người tóc bạc phơ, người gầy nhom…", Dung nghẹn giọng, ngắt lời một lúc mới tiếp tục trình bày.

"Bị cáo thần tượng và làm việc cho chị Lan với tinh thần trung thành. Chị sai gì làm đó. Sáng nay nghe chị Lan trình bày như vậy, bị cáo không trách mà chỉ trách mình đặt niềm tin sai. Thời điểm làm việc, không chỉ bị cáo mà những người làm tại SCB đều tin chị Lan, không nghi ngờ. Khi bị cáo nhận chỉ đạo từ chị Lan đi về gặp anh Bùi Anh Dũng, anh Dũng nói theo chị Lan mười mấy năm tin chị, anh em cùng làm giúp chị Lan vượt qua khó khăn.

Võ Tấn Hoàng Văn nói anh em không tài giỏi làm chủ thì phải lựa người chủ tốt mà theo. Khi việc xảy ra bị cáo đối diện với việc mình làm, không đổ lỗi cho bất kỳ ai, sai thì nhận. Bị cáo hy vọng chị Lan cũng như thế. Tuy nhiên, bị cáo thất vọng", Dung trình bày trước tòa.

Bị cáo gửi lời cảm ơn bị cáo Trương Huệ Vân vì tại tòa đã nói thấy nhân viên SCB lăn xả làm nên làm theo. "Bị cáo cảm ơn chị Vân ghi nhận sự đóng góp của các bị cáo của SCB", Dung nói.

KS nhắc nhở bị cáo kiểm soát cảm xúc, bình tĩnh để trả lời câu hỏi.

Bị cáo Trương Mỹ Lan: "HĐXX có thể đừng dùng từ thâu tóm có được không?"

Trước đó, sáng 11/3, HĐXX thẩm vấn bị cáo Trương Mỹ Lan, Nguyễn Cao Trí. Sau đó, đại diện VKS tham gia xét hỏi một số bị cáo là cựu lãnh đạo tại SCB để làm rõ vai trò của bị cáo Lan tại ngân hàng.

Trả lời HĐXX, bị cáo Lan phủ nhận cáo buộc nắm 85-91% cổ phần tại SCB. "Bị cáo và gia đình nắm dưới 15%, 30% là cổ đông nước ngoài, khoảng 30% là nhờ bạn bè đứng tên giùm. Chưa bao giờ tôi xác nhận cổ phần tôi tại SCB là 91%. Bản tự khai có phần đúng, phần chưa chính xác", Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát khai.

HĐXX dẫn chứng lời khai của các bị cáo nắm giữ cổ phần tại SCB đều xác nhận phần lớn cổ phần đứng tên bà Trương Mỹ Lan. Nữ bị cáo giải thích thời điểm hợp nhất 3 ngân hàng, những người đó chỉ biết bị cáo giúp SCB chứ không rõ bản chất.

Chủ tọa đánh giá bị cáo Lan rất kỹ trong lời khai, nên tại tòa nhiều lần hỏi bị cáo xác nhận lại. "Sở dĩ HĐXX hỏi điều này là vì xem hồ sơ bút lục, nhận thấy bị cáo đọc kỹ bản khai, ghi chú rất rõ phía dưới cái nào đúng nào sai", chủ tọa nói.

HĐXX chất vấn cựu Cục trưởng: Nhận 5,2 triệu USD 4 lần mà sao thụ động? - 2

Bị cáo Lan tại phiên tòa sáng 11/3 (Ảnh: Hải Long).

Trong quá trình xét xử, bị cáo Lan nhiều lần xúc động rồi khóc. "Xin HĐXX đừng dùng từ thâu tóm ngân hàng có được không, mỗi lần nghe tôi xót xa". Chủ tọa nhắc bị cáo bình tĩnh và cho biết HĐXX chưa đánh giá thâu tóm hay không mà đang nêu lại nội dung cáo trạng truy tố bị cáo.

Tại những ngày xét hỏi trước, các bị cáo là Chủ tịch HĐQT SCB, Tổng giám đốc ngân hàng, dàn lãnh đạo SCB đều xác định làm việc theo chỉ đạo của Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Về điều này, bị cáo Lan tiếp tục phủ nhận.

Trương Mỹ Lan khai vị trí bà là đi giải quyết cho mượn tài sản, không nắm quyền điều hành tại SCB. "Nếu tôi ghê gớm như cáo trạng nói thì xin HĐXX xem xét, ngày hôm nay tất cả tài sản bạn bè, gia tộc đều nằm hết SCB", bị cáo Lan nói và cho rằng tất cả lời khai các bị cáo khác khai có nhiều điều không đúng.

Bà Lan dẫn chứng Võ Tấn Hoàng Văn 1 năm chỉ gặp bị cáo 2-3 lần, không thể biết để khẳng định bị cáo nắm quyền chi phối SCB.

Bị cáo tiếp tục trình bày thời SCB tái cơ cấu, bà đưa tài sản của mình vào để cứu ngân hàng. "SCB không đủ tiền trang trải thì có đâu mà cho tôi vay tiền. Vay tiền đưa đi đâu, tiền tôi sử dụng đi đâu. Tôi liên tục đưa tài sản vào vì nếu tôi dừng là mất hết", bà Lan khai.

Song, chủ tọa cho rằng cáo trạng xác định việc bị cáo đưa tài sản vào là một phương thức, thủ đoạn phạm tội.

"Chiếm đoạt 304.000 tỷ là hoàn toàn không có. SCB không có tiền, chẳng lẽ tôi đi chiếm đoạt tài sản và tiền bạc của tôi hay sao. Mong HĐXX xem xét vai trò vị trí, số tiền tôi chiếm đoạt", bị cáo Lan nói.

Cựu Chủ tịch HĐQT SCB: "Tôi tin tưởng chị Lan mù quáng"

Đại diện VKSND Tối cao xét hỏi bị cáo Trương Khánh Hoàng, nguyên Quyền Tổng giám đốc SCB. Bị cáo xác nhận thực hiện theo chỉ đạo của bà Trương Mỹ Lan rút tiền từ SCB để mua một số dự án.

HĐXX chất vấn cựu Cục trưởng: Nhận 5,2 triệu USD 4 lần mà sao thụ động? - 3

Đại diện VKS tại phiên tòa xét xử bà Trương Mỹ Lan (Ảnh: Trung tâm báo chí TPHCM).

Với vị trí quyền Tổng giám đốc, Hoàng đã nhiều lần phê duyệt chuyển tiền ra nước ngoài với nhóm vay của bà Trương Mỹ Lan, mua vốn góp các công ty nước ngoài, thanh toán các thẻ tín dụng khi bà Lan ở nước ngoài.

Trong vụ án này, Trương Khánh Hoàng bị cáo buộc ký hợp thức 386 khoản vay Giúp Trương Mỹ Lan chiếm đoạt gần 183.000 tỷ đồng.

Trả lời VKS, bị cáo Bùi Anh Dũng, cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị SCB, xác nhận bà Trương Mỹ Lan là người quyết định chức danh của bị cáo, việc trình Ngân hàng Nhà nước chỉ là thủ tục.

"Bị cáo biết thế nào về việc bà Trương Mỹ Lan nắm giữ cổ phần tại SCB?", VKS hỏi.

Ông Dũng đáp theo cáo trạng nêu về mặt giấy tờ bị cáo Lan giữ 89-90%. Song, bị cáo không thấy trên giấy tờ mà chỉ phỏng đoán rằng bà Lan nắm cổ phần lớn, không rõ nắm bao nhiêu.

Cơ quan công tố hỏi bị cáo Dũng biết bà Trương Mỹ Lan sử dụng tiền vay nhằm mục đích gì, ông Dũng khai: "Theo bị cáo nghĩ chị Lan sử dụng tiền vay để mua dự án, thanh toán dự án hay là phục vụ mục đích chị Lan. Bị cáo chỉ biết như vậy thôi".

"Bị cáo tin chị Lan, anh em dưới làm hồ sơ theo đúng thủ tục, thông qua phòng ban hội sở, bị cáo tin tưởng và ký. Bây giờ bị cáo đứng đây thấy mình có một phần lỗi, vì tin tưởng chị Lan mù quáng. Nghĩ chị Lan kinh doanh rất giỏi, bị cáo nghĩ là chị sẽ đem lại bộ mặt ngân hàng tươi sáng tốt đẹp hơn", cựu Chủ tịch HĐQT SCB trình bày.

Bị cáo nhắc lại nhiều lần rằng "tin tưởng chị Lan mù quáng".

HĐXX chất vấn cựu Cục trưởng: Nhận 5,2 triệu USD 4 lần mà sao thụ động? - 4

Bị cáo Bùi Anh Dũng, cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị SCB, nhiều lần nói: "Tin tưởng chị Lan mù quáng" (Ảnh: Hải Long).

Ông Dũng cũng xác nhận hồ sơ vay của bà Trương Mỹ Lan và nhóm Vạn Thịnh Phát có ký hiệu riêng là "HSTT" (Hội sở tiếp thị). Đây là cách thức phân biệt khoản vay nhóm Trương Mỹ Lan và các hồ sơ vay thông thường.

Cùng thừa nhận người quyết định chức danh Tổng giám đốc tại SCB cho mình là bà Trương Mỹ Lan, bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn khai thông qua bị cáo Nguyễn Thị Thu Sương và Đinh Văn Thành (cả hai đang bỏ trốn), Văn biết bà Lan là cổ đông lớn của SCB,

"Khi bị cáo Lan cần rút tiền ra thì trao đổi thế nào với bị cáo?", VKS hỏi.

"Theo quy trình vay. Khi có nhu cầu vay tiền bà Lan trao đổi với Nguyễn Phương Hồng (đã chết), Hồng làm việc với các chi nhánh, chuyển hồ sơ lên hội sở tái thẩm định rồi chuyển bị cáo phê duyệt. Bà Lan không gặp trước với bị cáo để trao đổi", Văn nói.

Tuy nhiên, lúc này đại diện VKS nhắc nhở bị cáo đi vào trọng tâm câu hỏi và giải thích lại câu hỏi cho bị cáo. 

"Có lúc bà Trương Mỹ Lan gọi điện cho bị cáo nói bâng quơ chứ không nói cụ thể vay bao nhiêu, cụ thể do Nguyễn Phương Hồng trao đổi", bị cáo Văn trình bày và cho biết mỗi tháng bà Lan gọi cho bị cáo 1-2 lần.